પ્રધાનમંત્રી વિકાસ ભારત રોજગાર યોજના એ ભારત સરકાર દ્વારા શરૂ કરાયેલી એક નવી અને મહત્વાકાંક્ષી રોજગાર પ્રોત્સાહન યોજના છે, જેના માધ્યમથી યુવાનોને પહેલી નોકરી મેળવવા પર સીધો લાભ અને ખાનગી ક્ષેત્રના નોકરીદાતાઓને ભરતી માટે પ્રોત્સાહન આપવામાં આવશે. આ યોજના 1 ઓગસ્ટ 2025 થી શરૂ થઈને 31 જુલાઈ 2027 સુધી અમલમાં રહેશે અને તેનું લક્ષ્ય દેશમાં 3.5 કરોડ નવી નોકરીઓનું સર્જન કરવાનો છે. તો આ યોજના શું છે? તેનો હેતુ શું છે? તેના મુખ્ય લાભો શું છે? કોણ પાત્ર છે? અરજી ક્યાં અને કેવી રીતે કરવી? જરૂરી દસ્તાવેજો કયા છે? અને સહાય રકમ કેવી રીતે મળશે? – આવા બધા પ્રશ્નોના જવાબ તમને આજના આ લેખમાં સરળ ભાષામાં મળશે.
યોજના શું છે?
પ્રધાનમંત્રી વિકાસ ભારત રોજગાર યોજના (PM-VBRY) એ કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા શરૂ કરાયેલી એક રોજગાર આધારિત પ્રોત્સાહન યોજના છે. આ યોજના હેઠળ પહેલીવાર ખાનગી ક્ષેત્રમાં નોકરી મેળવનારા યુવાનોને સીધો આર્થિક લાભ મળશે. સાથે સાથે નોકરીદાતાઓને પણ નવા કર્મચારીઓને ભરતી કરવા માટે દર મહિને પ્રોત્સાહન મળશે. આ યોજનાનો અમલ કર્મચારી ભવિષ્ય નિધિ સંગઠન (EPFO) મારફતે કરવામાં આવશે જેથી સમગ્ર પ્રક્રિયા પારદર્શક અને સુવ્યવસ્થિત બની રહે.
યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય
આ યોજનાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય દેશમાં મોટા પાયે નવી નોકરીઓનું સર્જન કરવાનો છે. યુવાનોને પહેલીવાર નોકરી મેળવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવું, ખાનગી ક્ષેત્રમાં ભરતીને વેગ આપવો, અને ઉદ્યોગોને વધારે રોજગાર ઊભું કરવા પ્રોત્સાહિત કરવું એ તેના મુખ્ય હેતુઓ છે. આ યોજના રોજગાર સાથે કૌશલ્ય વિકાસ, નાણાકીય જાગૃતિ અને બચત પ્રોત્સાહન જેવા મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓને પણ જોડે છે, જેથી યુવાનો માત્ર નોકરી મેળવવા પૂરતા જ નહીં પરંતુ લાંબા ગાળે આત્મનિર્ભર બનવા માટે સક્ષમ બને.
યોજનાના મુખ્ય લક્ષ્યો
આ યોજના દ્વારા 1 ઓગસ્ટ 2025 થી 31 જુલાઈ 2027 દરમિયાન 3.5 કરોડ નવી નોકરીઓ ઊભી કરવાનો લક્ષ્ય નક્કી કરવામાં આવ્યો છે. યુવાનોને પહેલી નોકરી મળતાં જ પ્રોત્સાહન આપીને તેઓને કાર્યક્ષેત્રમાં ટકાવવા, ઉદ્યોગોને વધુ ભરતી માટે આર્થિક સહાય આપવી, તેમજ ઉત્પાદન ક્ષેત્રમાં રોજગાર સર્જનને લાંબા ગાળે મજબૂત બનાવવાનું આ યોજનાનું મુખ્ય લક્ષ્ય છે.
યોજનાના લાભો
આ યોજનાના લાભો બે પ્રકારના છે – યુવાનો માટે અને નોકરીદાતાઓ માટે.
યુવાનોને પહેલીવાર ખાનગી ક્ષેત્રમાં નોકરી મેળવતા જ કુલ ₹15,000 સુધીનું પ્રોત્સાહન મળશે. આ રકમ બે હપ્તામાં મળશે – પહેલો હપ્તો 6 મહિના સતત કામ કર્યા પછી અને બીજો હપ્તો 12 મહિના પૂર્ણ કર્યા પછી. બીજો હપ્તો મેળવવા માટે નાણાકીય સાક્ષરતા કાર્યક્રમ પૂર્ણ કરવો ફરજિયાત રહેશે.
નોકરીદાતાઓને દરેક નવા કર્મચારીની ભરતી પર દર મહિને ₹3,000 સુધીનું પ્રોત્સાહન મળશે, જે 2 વર્ષ સુધી માન્ય રહેશે. ખાસ કરીને ઉત્પાદન ક્ષેત્રની કંપનીઓ માટે આ લાભ 4 વર્ષ સુધી ઉપલબ્ધ રહેશે.
યોજના માટે પાત્રતા
આ યોજના ફક્ત ખાનગી ક્ષેત્રની પહેલી નોકરી મેળવનારા યુવાનો માટે છે. ઉમેદવારનો માસિક પગાર ₹1 લાખ સુધીનો હોવો જોઈએ. અરજદાર અગાઉ ક્યારેય EPFO અથવા કોઈ એક્ઝેમ્પ્ટ ટ્રસ્ટમાં નોંધાયેલા ન હોવા જોઈએ. નોકરીદાતા કંપની EPFO માં નોંધાયેલ હોવી ફરજિયાત છે. સાથે સાથે, કંપનીના કર્મચારીઓની સંખ્યા મુજબ ઓછામાં ઓછા નવા લોકોની ભરતી કરવી પડશે – 50 થી ઓછા કર્મચારીઓ ધરાવતી કંપનીએ 2 અને 50 થી વધુ કર્મચારીઓ ધરાવતી કંપનીએ ઓછામાં ઓછા 5 નવા કર્મચારીઓની ભરતી કરવી પડશે.
અરજી પ્રક્રિયા
યુવાનો માટે – પહેલી નોકરી મળતાં જ UAN (યુનિવર્સલ એકાઉન્ટ નંબર) જનરેટ કરવો અને એક્ટિવેટ કરવો પડશે. EPF યોગદાન શરૂ કરવું, ફેસ ઓથેન્ટિકેશન કરવું અને પાત્રતાની શરતો પૂર્ણ કરવી ફરજિયાત રહેશે.
નોકરીદાતાઓ માટે – ચોક્કસ સંખ્યામાં નવા કર્મચારીઓની ભરતી કર્યા બાદ તેમને EPFO માં નોંધણી કરાવવી પડશે. ત્યાર બાદ જ પ્રોત્સાહન મેળવવાની પ્રક્રિયા શરૂ થશે.
જરૂરી દસ્તાવેજો
અરજી કરતા પહેલા ઉમેદવાર પાસે નીચેના દસ્તાવેજો તૈયાર હોવા જોઈએ –
- આધાર કાર્ડ
- બેંક ખાતાની વિગતો અને રદ થયેલ ચેક
- રોજગાર કરાર અથવા નિમણૂક પત્ર
- EPFO સાથે જોડાયેલ વિગતો (UAN નંબર)
- ફોટો અને ઓળખ પુરાવો
સહાય રકમ અને કઈ રીતે મળશે
યુવાનોને આપવામાં આવતી ₹15,000 ની સહાય બે હપ્તામાં સીધી બેંક ખાતામાં જમા કરવામાં આવશે. પહેલો હપ્તો 6 મહિના સુધી સતત કામ કર્યા પછી મળશે. બીજો હપ્તો 12 મહિના પૂર્ણ થયા બાદ અને નાણાકીય સાક્ષરતા મોડ્યુલ પૂર્ણ કર્યા બાદ મળશે. નોકરીદાતાઓને દર મહિને ₹3,000 સુધીની સહાય EPFO માધ્યમથી જમા કરવામાં આવશે. ઉત્પાદન ક્ષેત્રની કંપનીઓ માટે આ સહાય 4 વર્ષ સુધી ચાલુ રહેશે.
યોજનાનો સમયગાળો
આ યોજના 1 ઓગસ્ટ 2025 થી શરૂ થઈને 31 જુલાઈ 2027 સુધી અમલમાં રહેશે. આ સમયગાળા દરમિયાન થયેલી ભરતી જ પ્રોત્સાહન માટે પાત્ર ગણાશે.
નિષ્કર્ષ
પ્રધાનમંત્રી વિકાસ ભારત રોજગાર યોજના યુવાનોને પહેલી નોકરી માટે પ્રોત્સાહિત કરતી સાથે સાથે નોકરીદાતાઓને નવા રોજગાર ઊભું કરવા માટે સહાય કરે છે. આ યોજના રોજગાર સર્જન સાથે સાથે કૌશલ્ય વિકાસ, નાણાકીય જાગૃતિ અને બચતને પણ પ્રોત્સાહિત કરે છે. લાંબા ગાળે આ યોજના ભારતને આત્મનિર્ભર બનાવવા અને આર્થિક વિકાસને વેગ આપવા માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ સાબિત થશે.
અરજી કરવા માટેની જરૂરી લિંક
| વધુ માહિતી તથા અરજી કરવા માટે | અહીં ક્લિક કરો |